پهنه بندی پتانسیل خطرفرسایش بادی منطقه خضرآباد یزد

از آنجا که پدیده های واقعی همواره فازی، نادقیق و مبهم هستند. آنچه در ارزیابی این پدیده ها مهم به نظر می رسد امتیازدهی صحیح شاخص ها به منظور دستیابی به نتایج قابل استناد می باشد. فرسایش بادی نیز به عنوان یک پدیده واقعی واجد شاخص هایی هست که ساختار کیفی یا ساختار نامشخصی دارند که نمی توانند به دقت اندازه گیری شوند. در چنین مواردی به منظور دستیابی به ماتریس ارزشیابی می توان از اعداد فازی استفاده کرد، لذا در این پژوهش با کمک تئوری فازی و تلفیق آن با روش های تصمیم گیری چند شاخصه اقدام به پهنه بندی ریسک فرسایش بادی شد. در ابتدا واحدهای کاری از روش ژئومرفولوژی تفکیک شد. سپس با توجه به وضعیت منطقه مطالعاتی، به بررسی نقش شش عامل مؤثر تغییرات ارتفاع، ژئومرفولوژی، حساسیت سنگ به فرسایش بادی، تیپ های خاک، پوشش گیاهی و کاربری اراضی پرداخته شد. این شاخص ها به وسیله گروه خبرگان ارزیابی و اهمیت هر شاخص در هر واحد کاری تعیین گردید. در نهایت، با تلفیق مفهوم فازی و روش تحلیلی سلسله مراتبی در قالب مجموعه مثلثی فازی، شاخص ها رتبه بندی و پهنه بندی شاخص های فرسایش بادی برای مدیریت ریسک در محیط arc view ارائه شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که واحدهای اراضی کشاورزی (pag)، اراضی رسی لخت (bcg)، دشت سرآپانداژ لخت (bep) و تپه های ماسه ای لخت (bsd) به ترتیب با کمترین ارزش کمی0428/0- ، 0396/0- ، 0322/0- و 03/0- در معرض فرسایش بادی خیلی شدید قرار دارند. به طور کلی، بر اساس لایه نهایی نزدیک به 84/21 درصد از مساحت حوضه خضرآباد در معرض خطر فرسایش بادی قرار دارد.   abstract the real events are always fuzzy, impreciseand ambiguous. so, proper rating of indices in order to achievereliableresults seems important in evaluating of these events. wind erosionas areal phenomenon has indices having the qualitativeorunknownstructure that can not be correctly measured. in such cases,fuzzynumberscan beused to achieve evaluationmatrix. therefore, in this study wind erosion risk zonation was prepared by fuzzy theory and multi-criteriadecision-makingmethods. at the first work units map was prepared using geomorphology method. then, according tothestudy area the role of six-effective factors including heightchanges, geomorphology, rocksensitivitytowind erosion, soil types, vegetation cover and land use were studied. these indices were evaluated by the experts group and the importance of each index in every work unit was determined.  finally, ranking indices and wind erosion indices zonation for risk management were provided by combinition offuzzy conception and analytichierarchy process model inthe format oftriangularfuzzysets in arcview 3.2 environment. the results showed that plain agricultural grounds, bare clay grounds, bare epandage pediment and bare sandy dune are exposed toseverewind erosion with the least quantitative value of -0.0428, -0.0396, -0.0322 and -0.03 respectively. in general, based on final laye, around 21.84 percent of khezr abad region is exposed to wind erosion risk.   keywords :dryland, fuzzy analytichierarchy process model (fahp), wind erosion, zonation.